Ο Ε. Τσαγκαράκης, δάσκαλος, όπως και τ’ αδέλφια του, Αντώνης και Μανώλης, πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο, στο 43ο Σύνταγμα Πεζικού (5ος Λόχος, 2ο Τάγμα), με τον βαθμό του λοχία. Υπέστη κρυοπαγήματα και μεταφέρθηκε στο 14ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών
[Αποστολέας: Ρένα Γενιατάκη].

Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα ακόμη εις Βισκούκι. Η χιών έχει πέσει 50 εκατοστά. Υπάρχει εδώ μεγάλη έλλειψη άλατος. Είδα σήμερα τον Γρηγόρη τον Νιργιακάκη και τον Μιχάλη τον Βαργιακάκη.

Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα ακόμη εις Βισκούκι. Σήμερον πίπτει βροχή. Κατόπιν διαταγής ετοιμασθήκαμε για αναχώρησι. Νεωτέρα διαταγή, διετάχθημεν να σταματήσωμεν. Παραμείναμεν δε τη νύκτα στο ίδιο χωριό.

Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα εις Βισκούκι. Στιβάδες χιόνος πίπτουν καθ’ όλην την ημέραν. Το χριστουγεννιάτικο φαγητό το μεν μεσημέρι φασολάδα ανάλατη, το δε βράδυ κρέας βόειον με πιλάφι. Ο διοικητής ήλθε στο σπίτι μας και μας ευχήθηκε χρόνια πολλά.

Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα ακόμη εις Βισκούκι. Ο καιρός αρχίζει να βελτιώνεται.

Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα εις το ίδιο μέρος.

Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα εις Βισκούκι. Το υποβρύχιο «Παπανικολής» εβύθισε 3 οπλιταγωγά ιταλικά πλοία.

Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα εις Βισκούκι.

Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 1940
Ευρισκόμεθα εις Βισκούκι.

Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 1940
Εις Βισκούκι. Παραμονή Πρωτοχρονιάς, 10 σταφίδες, 1 δράμι χαλβά άνευ άρτου. 12 η ώρα μ.μ. Εις το γραφείο του Λόχου εκόπη η βασιλόπιτα. Από τα δώρα τα οποία έστελναν εκέρδισα ένα ζεύγος κάλτσες.

Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 1941
Εις Βισκούκι. Σήμερα έλαβα επιστολή του πατέρα μου, του αδελφού μου Μανώλη, της αδελφής μου, με ημερομηνία 20-12-40.

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 1941
Εις Βισκούκι. Έστειλα σήμερα επιστολή στην Κατινούλα, πατέρα μου, Μανώλη, Σωκράτη. Το ράδιο ανήγγειλε την κατάληψη της Κλεισούρας.

Σάββατο 11 Ιανουαρίου 1941
Εις Βισκούκι. Σήμερα έριξε πολύ χιόνι, 50 εκατ.

Κυριακή 12 Ιανουαρίου 1941
Ευρισκόμεθα εις Βισκούκι.

Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 1941
Εις Βισκούκι. Επήγα και είδα τον αδελφό μου τον Αντωνάκη. Είναι καλά.

Τρίτη 14 Ιανουαρίου 1941
Βισκούκι.

Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 1941
Βισκούκι.

Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 1941
Ύψωμα 1300. Και σήμερα μας επεσκέφθησαν. Τίποτα δεν επάθαμεν.

Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 1941
Ύψωμα 1300. Κατόπιν διαταγής ετοιμασθήκαμε για επίθεση. Το βράδυ ήλθε ο αδελφός μου ο Αντωνάκης και με ενθάρρυνε. Χαιρετισθήκαμε, φιληθήκαμε και χωρίσαμε. Έκτοτε δεν τον ξαναείδα. Την 3ην πρωϊνήν επιτεθήκαμε.

Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 1941
Την 6ην πρωϊνήν εφορμήσαμεν και καταλάβαμε το χωριό Άρτζα Ντι Σόμπρα. Συνελάβαμε περί τους 300 αιχμαλώτους. Η ομάδα μου κατέλαβε το τζαμί. Πιάσαμε περί τους 15 αιχμαλώτους. Κρατούσαν τσιγάρα και πακέτα «Μακεδονία». Είχαμε ένα τραυματία το δεκανέα της ομάδας μου […].
Ο μακαρίτης Λοχαγός μου μού είπε «κύταξε να βρης στρατιώτες να λάβετε θέσι, κι εγώ θα πάω να δω τι συμβαίνει». (Εάν έστελνε εμένα τότε να δω τι τρέχει, δεν θα ζούσα τώρα.) Μετά κόπου βρήκα μερικούς στρατιώτες, γιατί, λόγω της κοπώσεως της χθες, είχαν κουρνιάσει εδώ κι εκεί και δεν μπορούσα να τους βρω. Οι Ιταλοί μάς πήραν το ύψωμα, το οποίο κρατούσα εγώ και δύο στρατιώτες, Οι Ιταλοί μάς πλησίασαν τόσο κοντά, που μας έριξαν χειροβομβίδες και πέρασαν πάνω από τα κεφάλια μας. Ετοιμασθήκαμε για αντεπίθεσι. Ο Λοχαγός Πεδιαδίτης μάς ενθάρρυνε, οι σαλπιγκτές έπαιζαν «προχωρείτε, προχωρείτε και ΑΕΡΑ». Τους επιτεθήκαμε κατά μέτωπο, τους πήραμε το ύψωμα και, κυνηγώντας τους προς την κατηφοριά, είδα το Λοχαγό μου Τσούμπελη νεκρό. Οι Ιταλοί τον κάρφωσαν στον λαιμό, το αίμα έτρεχε ακόμη νωπό. Τον θάνατό του τον εκδικήθηκα. Πλάι μου σκοτώθηκε ο Λουκαδάκης ο Μανώλης. Πιάσαμε αιχμαλώτους και σκοτώσαμε και πάρα πολλούς Ιταλούς. Σήμερα τραυματίσθηκε και ο Καμπιτάκης.

Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 1941
Ύψωμα 1178. Σήμερα ήλθαν από τα έμπεδα Ηρακλείου για να καλύψουν τα κενά στρατιώτες. Είδα τον Νικολή του Σταυρακάκη.

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 1941
Ύψωμα 1178. Μεγάλη δράση του εχθρικού πυροβολικού και όλμων άνευ αποτελέσματος.

Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 1941
Ύψωμα 1178. Δράσις του εχθρικού πυροβολικού και όλμων με ασήμαντα αποτελέσματα.

Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 1941
Ύψωμα 1178. Δράσις πυροβολικού και όλμων. Τα περισσότερα βλήματα του πυροβολικού δεν σκάνε.

Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 1941
Ύψωμα 1178. Και σήμερα το εχθρικό πυροβολικό από τα Τρία Αυγά και οι όλμοι από τη Μαρίτσανη, χωριό αλβανικό που απέχει από τις θέσεις μας περί 3-4 χλμ., μας βάζουν ακατάπαυστα. Είχαμε λίγους τραυματίες.

Σάββατο 1 Μαρτίου 1941
Αναρρωτήριο. Τίποτε προς το παρόν.

Κυριακή 2 Μαρτίου 1941
Αναρρωτήριο. Κυριακή της Απόκρεω. Σήμερα έφυγα για το λόχο μου. Το βράδυ φάγαμε ένα μοσχάρι. Έξι Ρεθεμνιώτες στρατιώτες το είχαν σφάξει. Ξημέρωμα Καθαράς Δευτέρας φάγαμε και την κεφαλή.

Δευτέρα 3 Μαρτίου 1941
Ύψωμα 1178. Δράσις εχθρικού πυροβολικού και όλμων.

Τρίτη 4 Μαρτίου 1941
Ύψωμα 1178. Η αυτή δράσις πυροβολικού και όλμων άνευ αποτελέσματος.

Τετάρτη 5 Μαρτίου 1941
Ύψωμα 1178. Και σήμερα το εχθρικό πυροβολικό βάζει ακατάπαυστα. Ο Δ/ντής τού Συντ/τος Παπανικολάου ήλθε και μας είδε.

Πέμπτη 6 Μαρτίου 1941
Ύψωμα 1178. Η αυτή δράσις του πυροβολικού και 6ην πρωϊνήν της σήμερον. Την 10ην ώραν μάς έριξε στα στενά της Λευκάδας ιταλικό αεροπλάνο 10 βόμβες, ευτυχώς αστόχησαν. Πληροφορηθήκαμε ότι την επαύριον βομβαρδίστηκε το Νοσοκομείον των Ιωαννίνων που έμενα και σκοτώθηκαν πολλοί τραυματίες.

Παρασκευή 7 Μαρτίου 1941
Ύψωμα 1178. Σήμερα έφυγα για το αναρρωτήριο με κρυοπαγήματα.

Σάββατο 8 Μαρτίου 1941
Άρτζα Ντι Σόμπρα. Οι Ιταλοί έκαμαν σήμερα γενική αντεπίθεσι σε όλο το μέτωπο. Όλο το χωριό εβάλλετο καθ’ όλην την ημέρα από τα αεροπλάνα, το Πυροβολικό και όλμους.

Κυριακή 9 Μαρτίου 1941
Ανεχώρησα την 6ην βραδυνήν χθες και μετά ολονύκτιον πορείαν πήγα στο Σύντ/μα και απ’ εκεί έφυγα αμέσως διά το χειρουργείον. Έφθασα εκεί την 5ην πρωϊνήν της σήμερον. Είδα τον Πέτρο και το Γιώργη Κουτράκη. Μου έφεραν πολλές κονσέρβες στιφαδάκι και είδαν και έπαθαν να με χορτάσουν. Την άλλη μέρα ιταλικά αεροπλάνα βομβάρδισαν το Ορεινόν Χειρουργείον.

Δευτέρα 10 Μαρτίου 1941
Ανεχώρησα από το χειρουργείον χθες την 6ην βραδυνή ώραν, κατεβήκαμε στον αμαξωτό δρόμο, μπήκαμε στα αυτοκίνητα όλοι οι τραυματίες και την 10ην πρωϊνήν ώραν της σήμερον φθάσαμε στα Ιωάννινα. Ιταλικά αεροπλάνα πάνω από τον αμαξωτό δρόμο μάς έριξαν φωτοβολίδες και άρχισαν να μας πολυβολούν. Δεν έπαθε κανείς τίποτε. Έμαθα ότι σήμερα σκοτώθηκε ο αδελφός μου Αντωνάκης στην περιοχή Άρτζα Ντι Μέτζο.

Τετάρτη 12 Μαρτίου 1941
Την 7ην ώραν εφθάσαμεν στις Πάτρες και την 1 μεταμεσονύκτιον περάσαμεν τον Ισθμόν.

Πέμπτη 13 Μαρτίου 1941
Την 7ην πρωϊνήν ώραν περάσαμεν τον Ισθμόν και απ’ εκεί επιβάντες αυτοκινήτου μάς πήγαν στο 14ον Στρατιωτικόν Νοσοκομείον.

Παρασκευή 14 Μαρτίου 1941
Νοσοκομείον. Καθ’ όλην την ημέραν έρχονται και μας επισκέπτονται κυρίες και δεσποινίδες, μοιράζοντάς μας δώρα.

Αποσπάσματα του ημερολογίου του Ε. Τσαγκαράκη, από τις 21 Νοεμβρίου 1940 έως τις 14 Μαρτίου 1941 (πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Πατρίς Ηρακλείου, από τον Γ. Καλογεράκη).